خواهد آمد.

٥ ـ فعل واسم رباعى يا اسم خماسى كه دو حرف اصلى يا غير اصلى در آنها از يك جنس وپهلوى هم باشد ، در كلام عرب بسيار است ولى همه آنها از قسم سالم محسوب ميباشند ، ودر اينها تكرار حرف تكرار غير الحاقىّ است.

٦ ـ تكرار الحاقىّ ، وآن چنان است كه فعل يا اسم ثلاثى را يك حرف از جنس لام الفعل در آخرش زياد ميكنند تا بر وزن رباعى شود ، چنانچه در تقسيم سوم در قسم پانزدهم فعل ملحق بيان شد ، ودر اين قسم هم احكام مضاعف از ادغام وغير ادغام نيست ، ومانند رباعى سالم صرف ميشود ، وكلمه اى كه هرسه حرفش از يك جنس باشد ، مانند «ددد : نام محلّى ، وننّ : موى سست» نادر است.

اكنون مثالهاى مضاعف را از هربابى ميآوريم ، واحكام وعوارض آنها را در ضمن بيان مينمائيم ، ومضاعف در ثلاثى مجرّد فقط از سه باب آمده است.

(باب فعل يفعل)

مانند : " مدّ ، يمدّ ، مدّا" : كشش دادن" ماضى" مدد" بوده ، عين الفعل را ساكن ، ودر لام الفعل ادغام نموده" مدّ" شد ، چهارده صيغه ماضى : " مدّ ، مدّا ، مدّوا ، مدّت ، مدّتا ، مددن ، مددت ، مددتما ، مددتم ، مددت ، مددتما ، مددتنّ ، مددت ، مددنا" در پنج صيغة ادغام واجب ، ودر نه صيغة ممتنع است ، زيرا در آن نه صيغة از جهت اتّصال ضمير متحرك به فعل لام