(فصل)

(در مهموز است)

مهموز كلمه ايست كه يكى از حروف اصولش همزه باشد ، پس اگر فاء الفعل بود مهموز الفاء ، واگر عين الفعل بود مهموز العين ، واگر لام الفعل بود مهموز اللّام ميگويند ، وممكن است دو يا سه حرف همزه باشد ، ولى از آنها جز مهموز الفاء واللام نيامده ، ودر رباعى نيز مهموز بسيار است ، اينك مثالهاى هريك از آنها ملاحظة شود.

(مهموز الفاء)

از هرشش باب ثلاثى مجرد آمده است ، مانند :

" امر ، يامر ، ليامر ، اومر ، امرا وامارا وآمرة : فرمان دادن" اجر ، ياجر ، لياجر ، ايجر ، اجرا : پاداش دادن".

«اذن ، ياذن ، لياذن ، ايذن ، اذنا واذينا : اجازة دادن» ومهموز الفاء بيشتر از اين سه باب است.

«ابه ، يابه ، ليابه ، ايبه ، ابها وابها : ياد آوردن».

«ادب ، يادب ، ليادب ، اودب ، ادبا وادابة : با ادب شدن» وادب : مراعات ونگهداشتن حدّ هرچيزى است از روى فهم وزيركى.

«ايس ، يايس ، ليايس ، اييس ، اياسا : نااميد شدن» ومهموز الفاء از اين باب جز همين مادّه نيامده ، واين را هم بعضى گفته اند اصلى نيست بلكه مقلوب «ياس ، يياس» ميباشد ، ووزنش «عفل يعفل» است پس بناء بر اين مهموز الفاء از اين باب نداريم.