مضارع از پنج صيغه كه ضمير ظاهر ندارد ضمّه لام الفعل حذف ميشود ، واگر عين الفعل در آنها مفتوح باشد لام الفعل قلب به الف ميگردد ، ودر دو صيغه جمع مذكر وصيغه مفرد مؤنث حاضر لام الفعل را حذف مينمايند ، ودر صيغه مفرد مؤنّث حاضر اگر عين الفعل مضموم باشد ضمّه اش بمناسبت ياء ضمير ، بدل به كسرة ميشود ، ودر جائى كه مضارع مضموم العين است جمع مذكر غائب با جمع مؤنث غائب وجمع مذكر حاضر با جمع مؤنّث حاضر به يك صورت ميباشند ، مانند «يدعون با يدعون وتدعون با تدعون» ودر جائى كه مكسور العين يا مفتوح العين است مفرد مؤنث حاضر با جمع مؤنث حاضر در صورت يكسان است ، مانند «ترضين با ترضين» و «ترمين با ترمين» ودر امر باضافه آنچه در مضارع گفته شد لام الفعل از آن پنج صيغه حذف ميگردد ، وتفاصيل در مثالها مشاهده شود.

(اعلال معتلّ اللّام از ثلاثى مزيد فيه ورباعىّ)

در ماضى هربابى باشد ، لام الفعل اگر واو است قلب به ياء ميشود ، سپس واو منقلبة وياء اصلى هردو در صيغه اول وسوم وچهارم وپنجم قلب به الف ميگردد ، سپس در صيغه سوم وچهارم وپنجم به التقاء ساكنين حذف ميشود ، ودر مضارع اگر ماقبل لام الفعل مكسور باشد واو قلب به ياء ميگردد ، وياء بحال خود است ، واگر مفتوح باشد ، پس واو قلب به ياء ميشود ، لكن آن وياء اصلى هردو قلب به الف ميگردد ، در آن پنج صيغه اى كه ضمير ظاهر ندارد ، وحذف لام الفعل در سه صيغه مضارع ، وتشابه صيغه مفرد وجمع مؤنث حاضر مانند ثلاثى مجرد