مزيد فيه.

(ابنيه اسم ثلاثى مجرّد)

اسم ثلاثى مجرد را دوازده بناء متصوّر است ، زيرا فاء الفعل يا مفتوح است يا مكسور يا مضموم ، وعين الفعل يا ساكن است يا يكى از آنها ، واز ضرب سه در چهار دوازده حاصل است ، وآنها عبارت است از :

١ ـ «فعل» مانند «فلس : پولك ماهى ، وپول خرد فلزّى كه در فارسى پشيز گويند» و «ضرب : زدن».

٢ ـ " فعل" مانند" فرس : اسب" و" جمل : شتر نر" و" فرح : شاد بودن" و" وجل : ترسيدن".

٣ ـ " فعل" مانند" كتف : شانه" و" فخذ : ران" و" ورع : پارسا" و" كذب : دروغ گفتن".

٤ ـ «فعل» مانند «عضد : بازو» و «نجد : پهلوان» ومصدر بر اين وزن نيامده ، چنانچه در شرح نظّام گفته.

٥ ـ «فعل» مانند «حبر : دانشمند يهودان ، ومائعى كه به آن كتابت كنند واو را مداد گويند ، وآرايش كردن ، و» صدق : راست گفتن".

٦ ـ " فعل" مانند" عنب : انگور" و" صغر : كوچك بودن

٧ ـ «فعل» مانند «ابل. شتر» و «حبر : زردى دندان» و «بلز : مرد كوتاه وزن چاق» و «اطل : تهيگاه» ابن قتيبة در ادب الكاتب از سيبويه نقل كرده كه بر اين وزن غير از اين چهار كلمة