شود : «اجدل شىء» («أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا :) سخت تر است بر رحمان از جنبه سركشى ـ مريم ـ ١٩ ـ ٦٩» وجائز است گفته شود : «اعتى على الرّحمان».

ودر بعضى موارد گرچه اسم تفضيل جامع شرائط است ، لكن بايستى اينگونه استعمال شود تا مقصود اداء گردد ، مانند :

(«إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً :) ما آنچه بر روى زمين است آرايش زمين گردانيديم تا آنان را آزمايش نمائيم كه كدام يك از آنان كارشان نيكوتر است» گرچه «عمل» جامع شرائط است براى صيغه اسم تفضيل ، لكن اگر گفته شد «ايّهم اعمل» اداء مقصود نميشود.

ومراد از كلمات عامّة : در اين مبحث «احسن واسوء ، اكبر واصغر ، اكثر واقلّ ، اعلى واسفل ، خير وشرّ ، اهدى واضلّ ، اطول واقصر ، اشدّ واضعف» است ، وغير اينها شايد باشد.

(حالات اسم تفضيل)

اسم تفضيل به يكى از چهار حالت استعمال ميشود :

١ ـ با الف ولام ، مانند «وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ : وشما برتران هستيد اگر مؤمن باشيد ـ آل عمران ـ ٣ ـ ١٣٩».

٢ ـ با كلمه من ، مانند («وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْها :) وچه كسى ستمكارتر است از آنكه به آيات پروردگارش متذكّرش كنند پس از آنها روگرداند ـ الكهف ـ ١٨ ـ ٥٧» وگاهى «من» با كلمه بعدش حذف ميشود ، مانند :