خياتام" وخاتمة بمعنى دوم وسوم است ، وبراى مشتقّات غير از آنها كه مذكور شد صيغه هاى نادرى هست كه در كتب لغت مذكور است ، لكن اقسام مشتقّات بيش از آنها نيست.

(تقسيم هشتم)

اسم يا مكبّر است يا مصغّر ، وآنچه تا حال مذكور شد مكبّر بود ، وصيغه اش آن است كه هراسمى را بخواهند مصغّر كنند حرف اولش را مضموم وحرف دومش را مفتوح وپيش از حرف سوم ياء ساكنى زياد مينمايند.

وتصغير را سه صيغة است" فعيل" چون رجيل ، و" فعيعل" چون دريهم ، و" فعيعيل" چون عصيفير ، واگر خواهى بگو : " فعيل ، فعيلل ، فعيليل" زيرا در تصغير موازنه حرف اصلىّ با" فاء وعين ولام" منظور نيست ، بلكه موازنة با يكى از اين سه وزن منظور است ، چه در مقابل ، فاء وعين ولام" در اين سه وزن حروف اصلى واقع شود ، مانند" رجيل" يا واقع نشود ، مانند" مكيرم" در تصغير مكرم كه ميگوئيم بر وزن" فعيعل يا فعيلل" است ، در صورتى كه اگر رعايت موازنة بشود بايد گفت : بر وزن" مفيعل" است ، ومانند" قريبين". در تصغير قربان كه ميگوئيم بر وزن" فعيليل يا فعيعيل" است ، در صورتى كه اگر رعايت موازنة شود بايد گفت : بر وزن «فعيلين» است.

وتصغير اسم يا بمنظور تحقير است ، مانند «رجيل : مرد كوچك ، دويبّة : حيوان كوچك» يا بمنظور تقليل عدد است ، مانند