(ابواب ثلاثى مزيد وابنيه آنها)

فعل ثلاثى مزيد را دوازده باب است ، وثلاثى مزيد آن است كه بر ماضى ثلاثى مجرد يك يا دو يا سه حرف زياد ميشود ، وتغييرى در حركت وسكون صيغه به عمل ميآيد ، بمنظور زياد شدن معنائى بر معناى ثلاثى مجرد ، پس بدينگونه ماضى فعل ثلاثى مزيد ريخته وساخته ميشود ، وچنانچه در ثلاثى مجرد گفته شد مضارع ثلاثى مزيد از ماضى آن ، وامرش از مضارع آن گرفته ميشود ، وعلامات از حروف مضارعة وضميرها وحرف تأنيث وحرف امر همان است كه در ثلاثى گفته شد ، ومصدر ثلاثى مزيد از ماضى آن نيز گرفته ميشود ، برخلاف ثلاثى مجرد كه ماضى از مصدر گرفته ميشود ، ومصادر ثلاثى مجرّد سماعىّ است ، يعنى به وزنهاى مختلف بسيارى شنيده شده ، ومصادر ثلاثى مزيد قياسى است ، يعنى هربابى مصدر معيّنى دارد ، وهرگونه ثلاثى مجرد به آن باب آورده شود مصدرش همان است.

ودوازده باب ثلاثى مزيد سه قسم است :

قسم اول : بر ماضى ثلاثى مجرد يك حرف زياد شده ، وماضى آن چهار حرفى ميباشد ، وآن در سه باب است.

قسم دوم : بر ماضى ثلاثى مجرد دو حرف زياد شده ، وماضى آن پنج حرفى ميباشد ، وآن در پنج باب است.

قسم سوم : بر ماضى ثلاثى مجرد سه حرف زياد شده ، وماضى آن شش حرفى ميباشد ، وآن در چهار باب است.