(٥ ـ وقوع در چيزى)

وآن چيز ماده فعل ميشود ، مانند :

«افتتن زيد : زيد در فتنه واقع شد» فتنة : بلائى است كه انسان بدان امتحان شود.

«اظّلف بكر : بكر در اظلوفة واقع گشت» اظلوفة : زمين سنگلاخ است.

(٦ ـ طلبيدن)

يعنى ماده فعل ، مطلوب فاعل است ، مانند.

«اعتذرت : عذر طلبيدم»

عذر : بفارسى بهانه گفته ميشود ، وآن هرچيزى است كه رفع مؤاخذة نمايد ، وچند صورت است :

١ ـ چيزى كه انسان در اثر آن ناروائى مرتكب شده ، يا فرمانى را نياورده ، ولى تقصيرى نداشته ، مانند جهل يا اجبار يا اضطرار ، واين را حجّت گويند.

٢ ـ اظهار ندامت ، واين را توبة گويند ، ودر اين دو صورت «اعتذار» بمعنى عذر آوردن است.

٣ ـ طلب بخشش وتوسّل به كرم مؤاخذة كننده ، واين استغفار است ، ودر اين صورت «اعتذار» بمعنى عذر طلبيدن است.

وكسى كه حقّ مؤاخذة دارد اگر پذيرفت ومؤاخذة را برداشت فعل" عذر" به او نسبت داده ميشود ، مانند" عذر زيد بكرا : زيد بكر را معذور داشت" واگر نپذيرفت گفته ميشود" ما عذره : او را