گفته ميشود.
١ ـ مطاوع ومطاوع يا از يك ماده است ، مانند :
(«ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا.) از آنچه پيغمبر شما را نهى كرد خوددارى كنيد ـ حشر ـ ٥٩ ـ ٧» يا از يك ماده نيست ، مانند :
(«فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ :) پس هركه را از پروردگارش پندى آيد واز رباخوارى خوددارى كند گذشته ها از آن او ميباشد ـ بقره ٢ ـ ٢٧٥»
٢ ـ مطاوعة يا اختيارى است مانند : مثالهائى كه آورديم ، يا غير اختيارى است ، مانند بعضى مثالها كه در باب انفعال ذكر شده.
٣ ـ مطاوعة يا محسوس است ، مانند مثالهائى در باب انفعال ، يا محسوس نيست ، مانند.
«وعظت زيدا فاتّعظ : موعظة كردم زيد را پس متّعظ شد»
٤ ـ مطاوعة يا مثبت است ، مانند مثالهاى مذكور ، يا منفىّ است ، مانند :
(«أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْناهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمى عَلَى الْهُدى :) امّا ثمود را هدايت كرديم پس كورى را بر هدايت اختيار كردند ـ فصّلت ـ ٤١ ـ ١٧»
٥ ـ مطاوع مذكور باشد مانند اين مثالها ، يا مذكور نباشد مانند :
(" إِنْ تَنْتَهُوا فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ :) اگر خوددارى كنيد آن براى شما