ضَرَبَا : يعنى بزدند ايشان دو مرد غايب در زمان گذشته. صيغه تثنيه مذكّر غايب است از فعل ماضى صحيح و ثلاثى و مجرّد و معلوم.

ضَرَبَا در اصل ضَرَبَ بود ( مفرد بود ) خواستيم تثنيه بنا كنيم ، چون به تثنيه رسيديم دو بار مى بايست گفت ضَرَبَ ضَرَبَ ، زايد بر يكى را حذف نموديم عوض از محذوف ، الف كه علامت تثنيه بود در آخرش درآورديم ، ضَرَبَا شد بر وزن فَعَلَا. ضاد فاء الفعل ، راء عين الفعل ، باء لام الفعل ، الف ، علامتِ تثنيه و هم ضمير فاعل ، و ضمير منفصلش ، هُمَاست.

ضَرَبُوا : يعنى بزدند ايشان گروه مردان غايب در زمان گذشته. صيغه جمع مذكّر مغايب است از فعل ماضى صحيح و ثلاثى و مجرّد و معلوم.

ضَرَبُوا در اصل ضَرَبَ بود ( واحد بود ) خواستيم جمع بنا كنيم ؛ چون به جمع رسيديم سه بار يا بيشتر مى بايست گفت ضَرَبَ ضَرَبَ ضَرَبَ ، زايد بر يكى را حذف كرديم ، عوض از محذوف ، واو كه علامت جمع بود در آخرش درآورديم ضَرَبَوا شد ، فتحه لام الفعل را به مناسبت واو بَدَلَ به ضَمَّه نموديم ضَرَبُوا شد بر وزن فَعَلُوا. ضاد فاء الفعل ، راء عين الفعل ، باء لام الفعل ، واو علامت جمع مذكّر وهَمْ ضمير فاعل است و ضمير منفصلش ، هُمْ است.

* * *

و آن سه كه مؤنّث را بود : ضَرَبَتْ ، ضَرَبَتَا ، ضَرَبْنَ.

ضَرَبَتْ : يعنى بزد او يك زن غائبة در زمان گذشته. صيغه واحده