نگارنده گويد : [اين بيت ،] بهترين شعر قابل تمثل نسبت به حال شيعه است ؛ چه چنان كه در روايت از ورود حزن به تجديد تعبير كرده ، همين طور در اين جا غم طارى از جهت عيد را بر غم اصلى اول افزوده است ، واين معنى ، توافق با معنى تجديد دارد كه غير معنى تأسيس است. ابيات ششگانه ذيل را كه از ملا عباس زنوزدى بغدادى است در ضمن قصيده مفصله اى كه در دفتر كشكول وار حاج حسين آقا ختايى تاجر كه به خط خودش نوشته بود مندرج ديدم واين اشعار ششگانه زير را كه راجع به مصيبت دائمى اهل البيت است بعد از قضيه طف از آن قصيده مناسب مقام ديدم :
دع العيد وانصب للعزا والمآتم |
|
ونح بعراص الطف نوح الحمائم (١) |
اخضب يوم العيد شيبي وشيبه |
|
تخضب من أوادجه والغلاصم |
اُصافح للأصحاب في العيد بعد أن |
|
قضت صحب نجل المرتضى بالصوارم |
وأفرح بالثوب الجديد وقد غدا |
|
ثلاث ليال عارياً نجل فاطم |
وأحبر يوم العيد أهلي وأهله |
|
يساريها أسرى إلى غير راحم |
فقم للعزا وانصب عليه مآتما |
|
فها طربي نوحي وعيدي مآتمي |
نيز از دفتر حاج آقا استخراج شد در ضمن قصيده اى از دمستانى به اين عنوان : للشيخ محمد حسن الدمستاني (٢) :
وما الدهر حتى العيد إلا مآتم |
|
وهل ترك العاشور للناس من عيد (٣) |
__________________
١. در ص ٤٥١ از مجموعه خطى حاج حسين آقا ختايى مندرج است. (منه).
٢. شاعر را نشناختم ، شايد حسن بن محمد دمستانى صاحب انتخاب الجيد باشد كه حذف وتقديم وتأخيرى اشتباهاً به كار رفته است. (منه).
اين بيت در شجره طوبى ، شيخ محمد مهدى حائرى ، ص ٢١ نقل شده است.
٣. در ص ٥٢٤ از مجموعه خطى حاج حسين آقا ختايى مندرج است. (منه).