وبه سوى اين اشاره كرده امير المؤمنين عليهالسلام در آنچه نسبت داده شده به وى از ديوان :
لا تخدعنّ فللمحبّ دلائل |
|
ولديه من نجوى الحبيب وسائل |
منها تنعّمه بما يبلى به |
|
وسروره في كلّ ما هو فاعل |
فريقته مشو ؛ زيرا كه مر محب را دليلها است ونزدش از نجوا وراز حبيب وسيلهها است از آنها است به ناز زيستن ونعمت پنداشتن او به آنچه أزموده به آن وشادىاش در هر چه او فاعل آن است :
فالمنع منه عطيّة معروفة |
|
والفقر إكرام ولطف عاجل |
پس منع وندادن دلخواه از آن محبوب ، بخشش نيكو است وفقر ودرويشى كه آنان را دوست دارد اكرام ولطف حاضر ونقد است.
وبر اين طور است آنچه فرمود آن را أبو جعفر باقر عليهالسلام وقتى كه عيادت فرمود جابر را وسؤال كرد از حالش واز آنچه مىخواهد ، جابر عرض كرد : اراده مىكنم (ترجيح مىدهم) رنجورى را بر تندرستى ، ونيازمندى را بر بىنيازى ، ومردن را بر زندگى ، پس فرمود (حضرت) : اما ما گروه اهل بيت نمىخواهيم مگر آنچه را كه خدا خواسته است ، پس اگر فقر ونيازمندى را بخواهد فقر مىخواهيم ، واگر غنا وبىنيازى اراده كند پس غنا اراده مىكنيم وهمچنين ، واين است قول خداى تعالى : (لَا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ) (١) ، (وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّـهُ) (٢) يعنى : پيشى نگيرند او (خدا) را قول وايشان به فرمان او (خدا) كار مىكنند ونمىخواهند (چيزى را) مگر آن كه خداوند بخواهد.
قول وى : «فَشَرَطْتَ عَلَيْهِمُ الزُّهْدَ» يعنى ملزم نمودى ايشان را به ملازمه زهد وورع ، ومستفاد مىشود معناى الزام از متعلق شدن «عليهم» به آن «شرطت» چنانچه معنى التزام از عبارت آينده كه «فَشَرَطُوا لَكَ ذلِكَ» باشد مستفاد است يعنى : ملتزم شدند به آنچه ملزم نمود ايشان را به آن ، وهمان است معنى عصمت بنابر آنچه بر آن است اماميه در حق انبيا وائمه عليهمالسلام.
قول او : «وَسَأَلَكَ لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ» اشاره به ابراهيم ـ عليه وعلى نبينا وآله السلام ـ [است] بنابر آنچه حكايت شده از او در سوره شعرا آن جا كه از رب خود
__________________
١. سوره انبيا ، آيه ٢٧.
٢. سوره انسان ، آيه ٣٠ ؛ سوره تكوير ، آيه ٢٩.