آدم منم كه بر راه من عقبه كرد تا در گلزار وى بماندم.
شيخ الاسلام انصارى رحمهالله از اينجا گفت : دانى كه محقّق كى به حق رسد؟ چون سيل ربوبيّت در رسد ، وگرد بشريّت برخيزد حقيقت بيفزايد ، بهانه بكاهد ، نه كالبد ماند نه دل ، نه جان ماند صافى رستة از آب وگل ، نه نور در خاك آميخته نه خاك در نور.
خاك با خاك شود ، نور با نور. زبان در سر ذكر شود وذكر در سر مذكور. دل در سر مهر شود ومهر در سر نور. جان در سر عيان شود وعيان از بيان دور. اگر تو را اين روز آرزو است از خود برون آى ، چنانكه مار از پوست ، به ترك خود بگوى كه نسبت با خود نه نيكو است ، همان است كه آن جوانمرد گفت :
نیست عشق لایزالی را در آن دل هیچ کار |
|
کوهنوز اندر صفات خویش ماندست استوار |
هیچکس را نامده است ازدوستان در راه عشق |
|
بی زوال ملک صورت ملک معنی در کنار(١) |
__________________
جنيد والحلّاج وخير النساج. كان من كبار مشايخ الصوفية ، توفّي ببغداد سنة (٣٣٤ ه) ودفن بمقبرة الخيزران.
(١) إنّه تعالى قد وسم نبيّه موسى عليهالسلام بكلتا السمتين : «إنّه كان مخلصا وكان رسولا نبيّا». قرئت الآية بكسر اللام وبفتحها. إن قرأتها بالكسر ، فهو مستهلّ أمره. وإن قرأتها بالفتح فهو ختام أمره. لقد كان مخلصا حين حظى بمقام النبوة وشملته العناية الرّبّانيّة كان مخلصا حين بلغت نبوّته ذروتها وتشرف وبساحة العزّة مقداما. وهذه هي حالة من انتهج منهج الحق لينال مرتبة الوصل بالحقّ في نهاية المطاف وشتّان ما بين موسى ونبيّنا المصطفى محمد صلىاللهعليهوآلهوسلم الذى نال مرتبة الوصل واعتصم بحبل الحقّ قبل أن يخلق آدم عليهالسلام