يعنى فاعل ماده فعل را طالب است ، وآن چند گونه ميباشد :

١ ـ خواستن ماده فعل را از كسى ، وآن كس در كلام مفعول فعل واقع ميشود ، مانند :

(«هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَاسْتَغْفِرُوهُ :) او پديد آورد شما را از زمين وزيست خواست براى شما در آن پس آمرزش بخواهيد از او ـ هود ـ ١١ ـ ٦١» استغفروا صيغه جمع مذكر حاضر است از فعل امر ، ثلاثى مجردش «غفر ، يغفر ، مغفرة وغفرانا : آمرزش است».

(«اسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجالِكُمْ :) گواهى بخواهيد از دو گواه از مردانتان ـ بقره ـ ٢ ـ ٢٨٢» ثلاثى مجردش «شهد ، يشهد ، شهودا وشهادة : گواه بودن وگواهى دادن» است.

شهادت دو گونه است : شهادت حضور ، شهادت اداء ، شهادت حضور آن است كه كسى حاضر باشد وواقعه اى را ببيند وشهادت اداء آن است كه در موقع لزوم آنچه ديده اداء كند ، يعنى بيان كند ، ودر اين آية معنى اول مقصود است ، وآية راجع به آن است كه در معاملات مؤجّل يعنى مدّت دارد وگواه بگيريد.

(«وَاللَّاتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ :) از زنانتان كسانى كه كار زشت ميكنند پس بر آنان چهار تن از خودتان گواه آوريد ـ نساء ٤ ـ ١٥» شهادت اداء در اين آية مقصود است ، يعنى از چهار نفر كه آن كار زشت را ديده باشند بخواهيد كه شهادت دهند نزد قاضى ، سپس قاضى در باره اش حكم