انگور را دوتا دوتا «لكن اين از باب تاكيد لفظىّ است ، زيرا هريك معنى تكرار را ميدهد ، ودر حديث است» صلاة اللّيل مثنى مثنى : نماز شب دوتا دوتا است" يعنى دو ركعت دو ركعت خوانده ميشود ، واين نيز از باب تاكيد لفظى است ، ومبحث تاكيد در نحو مذكور است.

وتكرار معنى در عدد چه به اين كلمات يا به كلمات اصلى باشد لازمه اش جمع وتفريق است ، يعنى همين عدد مورد حكم است نه غير آن ، در قرآن است («فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَثُلاثَ وَرُباعَ :) پس نكاح كنيد از زنان آنچه شما را خوش باشد دوتا دوتا وسه تا سه تا وچهارتا چهارتا ـ نساء ـ ٤ ـ ٣» يعنى اگر ميخواهيد زنان متعدّد در نكاح شما باشند جمع ميان دو وسه وچهار نمائيد ، وغير اين سه عدد را جمع ننمائيد ، حكم عبارت از جواز تعدّد زوجات است ، ومورد حكم يكى از اين سه عدد است نه غير آن.

وچون معنى اجتماع عدد از اين صيغه ها فهميده ميشود ، هر چيزى كه از جنبه اى داراى عدد مجتمعى است به آنها نسبت داده ميشود ، چنانچه مثلا كلمه سه حرفى وچهار حرفى وپنج حرفى را ثلاثىّ ورباعىّ وخماسىّ ميگويند ، وطفل پنج ساله وشش ساله را خماسىّ وسداسىّ مينامند ، وشعر چهار مصراعى را رباعى ، ودو مصراعى را مثنوىّ اصطلاح نموده اند ، ومانند اينها :

٦ ـ تانيث وتذكير اعداد ، تانيث واحد واحد وحادى : واحدة واحدى وحادية است ، تانيث اثنان : اثنتان وثنتان است ، وتانيث ثلاثة تا عشرة برعكس قاعدة است ، يعنى براى مذكّر" ثلاثة ، اربعة ،